توضیحات

« در مقام تمثيل، گاه زن را مقياسي براي برتر شمردن ارزش هاي مرد وسيله نمايش او قرارداده اند و از همين رهگذر هم لغات و تعبيراتي در زبان وضع و متداول شده است چون : زن آسا، زن صفت، زن سيرت و غيره»
به سبب چنين طرز تلقي از زن بود كه برآن شديم تا این اثر ”زن،اسطوره،تاریخ،حماسه“ را برعهده گيريم و نشان دهيم آن گونه نيست كه در فرهنگ عوام جا افتاده است كه زنان فقط خانه نشينند، فردوسي از زبان رستم در پاسخ پدر كه او را از جنگ با افراسياب منع مي كند، مي گويد:
چنین گفت رستم به دستان سام            که من نیستم مرد آرام و جام
کنون گر بترسم ز پور پشنگ            نماند ز من در جهان بوی و رنگ
زنان را از آن نام نايد بلند            كه پيوسته در خوردن و خفتنند
( ۲ – ۵۰ – ۵ ح )
در اين پژوهش برآنيم كه اثبات كنيم كه نه تنها زنان خانه نشين نيستند بلكه در بسياري از فعاليت هاي اجتماعي، سياسي، فرهنگي، آباداني و عمراني كشور در دوران خود ”تاريخ ساز“ و ”حماسه   ساز“ بوده و نقش هاي حساس و كليدي را بر عهده داشته اند.
آنان در تمامي امور سياسي و فرهنگي كشور دخالت داشته اند بانواني فرهيخته و جنگاوراني كه در كنار پدر، برادر، فرزند و همسر، پيشاپيش سربازان و فرزندان در ميدان جنگ بدون واهمه از مرگ و اسارت حركت مي كردند.
آنان در امور اقتصادي صاحب نظر بوده و خزانه داري و وزارت كشور را كه از مهم ترين پست هاي مملكتي بوده بر عهده داشته اند.
برخي از آنان به نيابت از فرزندشان حكمراني كرده و به دليل شخصيت استواري كه داشته اند نه تنها در ميان مردم محبوبيت زيادي كسب كرده اند بلكه نامشان در تاريخ ماندگار شده است.
آنان رايزناني برجسته، همسراني خردمند و طرف مشورت با پدران، برادران، همسر و فرزندان خود بوده اند.
« آنان نمونه بارز زن تمام عيار هستند در عين برخورداري از فرزانگي، بزرگ منشي و حتي دليري از جوهر زنانه نيز به نحو سرشاري بهره مندند. آنان سعادت خويش را در سعادت مردان خويش مي دانند در عين پارسايي و بی ادعايي همراه با شوهران و فرزندان خود مردانه در راهي گام بر مي دارند كه بايد به پيروزي نيكي بر بدي منتهي گردد.»
برخي از زنان اساطيري، نيز زناني هستند كه در بسياري از امور با مردان برابري مي كنند و در جايي كه مردان به بن بست هاي فكري و عملي مي رسند، اين بانوان دليرانه مسئوليت هاي بزرگي را  مي پذيرند. اينان نه بازيچه دست مردانند و نه مرغكان زيباي در قفس هاي حرامسرا،  آنان انسان هاي آزاده و پاكيزه اند و شادي و آزادي را به خانه و شهر خويش مي آورند. اين بانوان سربلند مي زيند و تنها در زير داس تقدير به زانو در مي آيند و درهم مي شكنند.
دريشت ها، به ويژه در يشت سيزدهم، فروردين يشت و يشت نوزدهم  زامياد يشت  نام ده ها زن پارسا در كنار ”كويان“ بزرگ به چشم خورد. اما اكثر اين زنان در حماسه ملي نقشي ندارند.